Poukai ki Te Arawa : - waiata and haka lyrics Tāmata Toiere English Māori Menu Ako Kāinga He kōrero mō te paetuku Ngā Rauemi Tirotiro NGĀ MEA HOU MOMO KAITITO KAPA HAKA TAU Rapua Rapua Ētahi atu kōwhiringa Hononga Koha mai Whakapā mai Te Iti Kahurangi - Poukai Ki Te Arawa Kaitito Kīngi Kiriona Kua hau ngā rongo o Kingi Kiriona (nō Ngāti Ruanui, Ngā​ti Kahungunu, Ngāti Apa) mō ā​na titonga waiata, mo āna mahi whaikōrero me āna mahi a Rēhia anō hoki.  I puta tuatahi ai tōna rongonui i te wā e kuraina tonutia ana ia,  ka eke ia ki ngā taumata whakaihuwaka o ngā whakataetae Manu Kōrero mō te wāhanga reo Māori me te wāhanga reo Pākeha.  Ko taua momo rā i kawea atu e ia ki ngā whakataetae kapa haka ā-rohe tatū atu ki Te Matatini.  Pānui tonu Ngā waiata a te kaitito Te Piki Tūranga                Tērā koia ko Okewa                Te parekawakawa ki a Taupiri               ​               Haea iho nei e te ata                Mōhou e taku Arikinui ​5... haere tonu Te Hono ki Rarotonga                Tūrou!  Tūrou! ​               E noho ana i te toka ki Ngātangiia e ​               Te iringa tēnā o Tainui e                I Te Moana-nui-a-Kiwa ​5      ... haere tonu Te Ōhākī o Wiremu Tāmehana                Ringa pākia!                Te ōhākī o Wiremu Tāmehana                I tutuki i a Tupu Taingākawa ​               Ko Kīngi Mahuta kei tōna māhunga ​5      ... haere tonu Te Ipukarea Poukai ki Te Arawa Kaitito: Kīngi Kiriona, Tau: 2012 Momo: Whakaeke Namatoro: KIR005 Ngā Kupu                (Kōrero)                I te matenga o Te Arikinui Te Atairangikaahu                Nā Pikiao te tono, ko te rā o tōna koroneihana                Hei rā poukai ki Te Arawa.                Nā Tūheitia te whakaae ​ 5             ‘He kuwaha whānui kua puare                Ki te puna tangata me te puna kai e’                E rau rangatira mā,                Huia mai ki te tāwara ​               O te kai a Te Arawa e! ​10           E rau rangatira mā                Kia teretere mai                Kei riro i Te Iti Kahurangi e!                E Rongo, whakairihia ake ki runga                Kia tīna, hui e, tāiki e! ​15           Haupū mai rā ki runga ki te                Rotorua-nui-a-Kahumatamomoe!                E, me poukai tātou! ​               Nāu te rourou, nāku te rourou                Ka totō te puna kai, totō te puna tangata ​20           E te iwi ruku kapa o Te Arawa                Anei te toru kapa a Tainui                Te rourou iti a haere mai nei ​               Ringiringi te kete ki te whakatekau                Ki te tāwhara kai atua ​25           Hei aha? Hei utu i te kai korikori                Hei aha? Hei utu i te kai i ngā kai                Nō te kete rukuruku a Whakaotirangi ​               Ka noho  i a Tamatekapua                Ko te uretū i paratī mai ai ​30           Te ure tārewa o Te Kīngitanga                Ko Pikiao, he pou tangata,                He pou whenua, e te poukai                Ki Te Arawa!                Wāhia ngā rua, hākarimatatia ​35           A, te hākari, a ha ha!               Hākari ki te hua o te manaaki               Hākari ki te haka a Tāne Rore               Pūnaunau te whataroa a Manaia ​              Mōrurururu ana!  Mōrurururu ana! ​40          He aha te kai a te rangatira e? ​              E ko te kai a Te Arawa! Ngā whakamārama I te matenga o Te Arikinui Te Atairangikaahu, nā Pikiao te tono, ko te rā o tōna koroneihana hei rā poukai ki Te Arawa.  Nā Tūheitia te whakaae, he kuwaha whānui kua puare ki te puna tangata me te puna kai e! 6. Ki te puna tangata me te puna kai e’ He mea tiki atu e Tāwhiao tēnei kōrero i tā Tītokowaru o Taranaki, hei whakamārama mō te kaupapa o te Poukai.  Hei tāpiri, ko te ingoa tuatahi o te ‘Poukai’, ko te ‘Punakai’ nō roto hoki i te kōrero a Tītokowaru. 7. E rau rangatira mā Ko tēnei momo pao hei rāhiri i te tangata ki te kai, he tikanga rongonui i roto o Tainui. 21. Anei te toru kapa a Tainui  Ko tētahi o ngā tikanga o te Poukai, ka tomo ana te tangata ki te whare ki te kai, me tuku e ia he whakaaro ki roto i te kete.  I ngā rā o mua, ko te toru kapa te tino o aua whakaaro, i takea mai i te kōrero a Tāwhiao: ‘Hara mai e te toru kapa, hei utu i te kai korikori e’ 22. Te rourou iti a haere mai nei  He nui ngā kōrero mō ‘te rourou iti’, heoi te whakarāpopototanga i konei, he kupu whakarite mō te iti o tētahi tira haere.  I takea mai i roto i ngā kupu whakaohiti a Parewhete ki tana tāne ki a Wairangi me tōna taua, e mea ake rā: ‘He aha koe i haere mai ai i te rourou iti a Haere; tē noho atu ai i te tokanga nui a Noho?’ 24. Ki te tāwhara kai atua  Ko te ‘whakatekau’, te ‘rau-kai-atua’, te ‘tāwhara-kai-atua’; he karangatanga katoa ēnei mō ngā takoha ki tētahi poukai. 25. Hei aha? Hei utu i te kai korikori  Nō roto mai i te kōrero a Tāwhiao, kua kōrero kētia i runga ake nei.  Hāunga tā Tāwhiao, ko tētahi atu o ōna tikanga i konei ko te kai o te korikori i roto i te horopaki o te kapahaka me Te Matatini. 27. Nō te kete rukuruku a Whakaotirangi  Ki tā Tainui, koinei kē te kete i haria mai ai te kumara ki Aotearoa. 34. Wāhia ngā rua, hākarimatatia  He mea kapo mai i ngā kōrero mō Ngāruawāhia, me tōna hiwi maunga Te Hākarimata. © 2019 Tāmata Toiere - waiata and haka lyrics VO2 web design