Nga Whare Atua   Nga Whare Atua   I konei ka wehewehe o ratou kainga. Ka noho a Whiro-te-tipua a Uru-te-ngangana me o raua hoa i roto i Tu-te-aniwaniwa. Ko to ratou whare tera, me to ratou wahi i noho ai ratou. Ko Tumatauenga, ko Tamakaka, ko Rongo-marae-roa me etahi atu o taua whanau i noho ki Wharekura. Ko to ratau whare tera me te wahi i noho ai ratau me o ratau hoa. Ko Taane, ko Paia me etahi atu a ratau i noho ki roto i Huaki-Pouri noho ai me o ratau hoa ano. Na i konei ka noho wehewehe te whanau nei. He ngakau puhaehae te take. Koia tenei nga take puhaehae : Mo te tohenga a Taane kia puta mai ratau ki waho i e awhi (a) o ratau matua. Ko te ngaunga a te Anu-rangi, a te Anu-wai a te Anu-winiwini a te Anu-matao. Ko te tohetohe a Taane o Tupai me o ratau hoa o taua whanau kia wehea o ratau matua i a Rangi e tu iho nei. Ko te ngakau kino o Taane o Tupai o Tumatauenga o Tumatakaka me etahi o ratau ki te poroporo i nga peke o nga matua ki nga toki nei kia Te Awhiorangi kia Te Whironui. Ko te whakahihi o Taane ma ma ratau rawa e mahi enei tu mahi. Mehemea ma Uru-te-ngangana ma Roiho ma Roake me Haepuru ma Tangaroa ma Tumatauenga ka pai a Whiro-te-tipua. Ko te whakahihi o Taane ma ana e kake nga puhi tapu o nga Rangi tuhaha, me te Toi o nga rangi. Koia tenei nga take puhaehae o Whiro ma kia Taane ma. Na i konei ka mea atu a Io-matua ki a Rua-matua, ki a Rehua. Haere korua ki raro ki a Papa-tu-a-nuku ki runga o Maunganui, ka karanga i a Tupai i a Taane kia piki ake ki runga o Maunganui, ka pure e korua, ka tohi ki te wai o Rongo i runga o Maunganui, ka hoki ake ai. Koia nei nga tamaroa o te whanau nei. I konei ka heke iho nga whatukura nei a Ruatau a Rehua. Ka tae iho ki runga o Maunganui ka karanga iho ki a Tupai ki a Taane kia piki ake raua. Ka kake nga tokorua nei. Ka tae atu ki a Ruatau ki a Rehua ka kawea raua ki te wai o Rongo tohi ai. Katahi ka purea raua. Ka mau tenei ingoa kia Taane, a Taane-nui-a-rangi, ka mau kia Tupai, Tupai-atau. Ka hoki ake a Ruatau a Rehua ki te toi o nga rangi ki a Io-matangaro. Ka hoki iho a Taane-nui-a-rangi a Tupai-atau i konei ki Huaki-Pouri. 7. Ko te whitu tenei o nga take pouri o Whiro ko te Purenga i a Taane-nui-a-rangi i a Tupai-atau me te tohinga i a raua ki taua ingoa. I muri o enei ka kii atu a Io-taketake ki a Ruatau ki a Aitu-pawa, "Haere patai atu ki te whanau a Rangi-nui ko wai o ratau kia kotahi hei kake ake i te toi huarewa o nga rangi ki Tikitiki-o-Rangi ki te whakatau i au ki Matangi-reia nei. I konei ka heke iho a Ruatau a Aitu-pawa ka tae ki Tuteaniwaniwa ka takoto te patai ki a Uru-te-ngangana ki a Whiro ma. Ka utua ake e Whiri ma ana e kake nga puhi o nga Ruatau. "Me whea ake koe kake ake ai e Whiro?" Ka mea a Whiro-te-tipua, "Ma te tapaetanga o nga rangi au kake ake ai." Ka mea a Pawa "Taihihi, Taiwawa, e kore e rokohina e koe he akaakanga puhi o nga rangi tuhaha." Ka haere a Ruatau a Aitu-pawa ki Wharekura. Ka patai a Ruatau, "Ko wai to koutou ma ana kake ake nga rangi tuhaha ki te Toi o nga rangi ki a Io-taketake?" Ka mea mai a Rongomaraeroa. "Ma Taane-nui-a-rangi e kake atu." Ka tae ki Huaki-Pouri ka patai ano "Ma wai o koutou e kake ake nga puhi o nga rangi tuhaha ki te Toi o nga rangi ki a Io-taketake i roto i Matangi-reia i Te Ahutu-rangi?" Ka mea a Taane maku?" Ka mea atu a Ruatau "Ka ra whea ake ai e koe he ara ake?" Ka mea Taane, "Maku e kake atu i te ara tiatia i te toi huarewa o te whanau a taku tuakana e noho mai ra i runga o tihi manono." Ka mea Ruatau a Pawa, "Kake ake ki te pumotomoto o Tikitiki-o-rangi i Tawhirirangi o te toi o nga rangi tuhaha." Ka hoki a Ruatau a Pawa i konei. Na ka mea a Whiro ki nga tuakana, "Kia haere ahau ki te tiki i te wananga i te toi o nga rangi." Ka mea atu a Uru-te-ngangana ma, "Waiho ma to tatau taina e tiki ma te mea kua eke ki runga o Maunganui o Maungaroa, kua takapautia ki te aukume, ki te au rona, ki te au ihiihi." Ka riri a Whiro ke mea, "Na wai rawa i kii ma ana e kake nga rangi tuhaha ma tena koko iti." Na i konei ka mea a Taane-nui-a-rangi, "Tena e Tamakaka, e Tupaiatau e Rongomaraeroa e Tawhirimatea haere tatou ki Rangi-tamaku ki te tiki i te tauira o Wharekura kia poua ki konei tu ai, hei whatanga mo te tahuhu o te wananga o nga rangi nei." Ka whakaaetia a Tawhirimatea. Ka tae ratou ki Rangi-tamaku. Ka tangohia mai te ahua o taua whare, whakanohonga poupou, te roa o te tahuhu o te whare hoki, te whanui, te tiketike. Ko taua whare no Nuku te Aio papa o Rua-i-te-Pukenga. Na ana hoki i whakaatu ki a Taane-nui-a-rangi kei reira te whare e tu ana. Ko taua whare he matarua, ara e rua nga matapihi, kotahi i tetahi taha o te whakatitoka, ko tetahi i te taha o te whatitoka o te whare nei. Na ka tae mai ka hangaia a Wharekura hei whare mo te wananga i kiia iho ra e Ruatau ko Pawa kia haere atu tetahi o te whanau nei ki te tiki. Ka mahia ka oti a Wharekura te whare nei. No ka mahia a te Wharekura te whare o Tamakaka ratou ko etahi o ratou. Ko te matapihi kotahi i te taha katau anake o te whatitoka. He matahi tena tu hanga whare. Ka oti tena ka whakaarahia te whare o Tupai a te Rangi-pukohu. Ka ara tena ka mahia e Taane-nui-a-rangi he whare nui ko Mata-wha. I te whatitoka e rua nga matapihi. I te tuarongo e rua matapihi. Ka kiia taua whare he Mata-Wha. He aha te whare o mea e mahia mai nei? He matawha. Ko tenei whare he whakairo katoa ona poupou, te tahuhu, nga poutokomanawa. Tuarongo, whatitoka me te paekaiawha he whakairo katoa. Ka whakaarahia te whare o Tumatauenga te Roroku-o-te-rangi. He whare tapu tenei o enei whare katoa. Nui atu te tapu. E rite ana ki Wharekura te tapu. I reira nga rakau o te papanga me ona mahi whakahaere, karakia ne nga atua mo tera mahi i reira, i reira katoa. I muri mai i tenei ka tu a Rongomaraeroa tona whare. Ko Haowhenua te ingoa. He whare tenei i mahia hei whakatakoto i nga mahi kai katoa. Ka mutu nga whare e marama ake ana i au i naianei.   previous | contents | next