Te Tātaitanga Waitohu i te Hauora o te Reo Māori | Te Taura Whiri i te Reo Māori Skip to main content Skip to page navigation Māori English Māori English Enter search terms Rapua whānuitia Menu Enter search terms Main navigation Ko wai mātou He aha Te Taura Whiri i te Reo Māori? Ngā tātai kōrero Tānga rangatōpū Whakapā mai Pānui Pāpāho Ā mātou mahi Te Tuku Tohu ki ngā Kaiwhakamāori ā-Tuhi, ā-Waha Whakamātauria Tō Reo Māori Rēhita Kaiwhakamāori ā-tuhi ā-waha Te whakawhanake reo, whakamaherehere reo Te Pūtahi Rangahau Ngā Tikanga Tuhi Te Amo Te Reo Māori Tikanga Māori Whakahuatanga : Pronunciation Learning te reo Māori resources Te Reo Māori Mō ngā take motuhake Wāhi Ako Reo Kaupapa Whakatairanga Te Wiki o te Reo Māori Hīkoi Whakanui i te Reo Māori Rauemi He Muka He Muka Pūrangaranga Breadcrumbs Home Ā mātou mahi Te Amo Te Tātaitanga Waitohu i te Hauora o te Reo Māori Ā mātou mahi Secondary Navigation Te Tuku Tohu ki ngā Kaiwhakamāori ā-Tuhi, ā-Waha Whakamātauria Tō Reo Māori Rēhita Kaiwhakamāori ā-tuhi ā-waha Te whakawhanake reo, whakamaherehere reo Te Pūtahi Rangahau Ngā Tikanga Tuhi Te Amo Te Tātaitanga Waitohu i te Hauora o te Reo Māori He Anga Arotake Te Tātaitanga Waitohu i te Hauora o te Reo Māori Matrix of Language Vitality Indicators Te Tātaitanga Waitohu i te Hauora o te Reo Māori Kupu Whānui Hei wāhanga o te Rautaki Reo Māori i whakaaetia e te Kāwanatanga o Aotearoa i te Haratua 2014, e waihanga ana Te Taura Whiri i te Reo Māori i tētahi Tātaitanga Waitohu i te Hauora o te Reo Māori. [1] Kei te tāraia tahitia me ētahi atu whakahaere kōkiri i ngā āhuatanga reo Māori. Mā te Tātaitanga nei ka takoto he tohu ine, he keonga atu, he ia koke anō hoki mō te wāhi ki ngā rohenga hua mātāmua e rima o Te Rautaki Reo Māori. Anei aua rohenga hua: Te mana o te reo – kia nui ake te mana o te reo Māori i te porihanga whānui o Aotearoa Te ako i te reo – kia maha ake ngā whānau Māori me ētahi atu tāngata o Aotearoa e mōhio ana ki te kōrero Māori Te mārama pū ki te whakaora reo – kia mārama ake te iwi nui tonu ki ngā āhuatanga e pāpā mai ana ki tēnei mea te whakaora i te reo Māori Te kounga o te reo – kia tautokona te kounga me te whakamahinga tika o te reo Māori, tae atu ki te pupuritanga tonutanga o ngā reo ā-iwi Te kōrerotanga o te reo – kia kaha ake te kōrero Māori a ngā whānau Māori me ērā atu tāngata o Aotearoa, ā, kia tino pēnei te mahi i te kāinga. Ka noho mai anō hoki ki te Tātaitanga nei he tohuine, he keonga, he ia koke mō ēnei waitohu e rua: Te tokomaha o te hunga kōrero Māori Ngā waiaro ki te reo Māori. Mā te Tātaitanga ka kao mai he pārongo mō ngā mahi a te Kāwanatanga ki te whakahauora ake i te reo Māori, i te taha o ngā waitohu matua mō te katoa o te rāngai reo Māori. Ka uru mai he raraunga i Tatauranga Aotearoa (Te Uiuinga ā-Motu me Te Kupenga), Te Tāhuhu o te Mātauranga, Te Rua Mahara o te Kāwanatanga, Te Taura Whiri i te Reo Māori me ētahi atu rōpū whai pānga nui mai. Ko te tikanga, mā te Tātaitanga e āwhina ki te whakaata i te pīkaunga whānui a te Kāwanatanga hei whakaora ake i te reo Māori, ki te whakaatu anō hoki i ngā wāhi whānui koia hei arotahinga matua mō ngā mahi whakamahere, whakapakari reo. Te Hanga o te Tātaitanga He haere kōtui ngā rohenga hua o te Rautaki Reo Māori me ngā āhuatanga o roto i ia rohenga. Inā rā, ki te piki te mana o te reo Māori, tērā tonu e piki te tokomaha ka minamina ki te ako i te reo. Ā, ki te nui ake te hunga ako, te hunga kōrero i te reo, ka piki ake te mana o te reo, ka nui atu anō hoki te hunga kōrero i te reo. Heoi anō, ahakoa te kōtuitui o ēnei āhuatanga, kotahi tonu te āhuatanga matua koia hei waitohu i te hauora o te reo, ko te kōrerotia o te reo. Ka kore tērā, kua kautahanga noa ērā atu āhuatanga katoa. Ina taea, ka horahia e te Tātaitanga he pārongo whāiti mō te iwi Māori, i te taha anō o ngā kōrero mō te motu whānui, hei hāpai i te mātāpono o te whakamana whānau, whakapiki hapū, iwi. Mā te whakaputa kōrero whāiti ki te iwi Māori, i te taha o ngā kōrero ki a tauiwi, ka takoto he raraunga whānui hei ārahi i ngā mahi whakamahere, whakapakari reo, ka piki anō te mārama ki ētahi āhuatanga e whai pānga ana ki te whakaritenga me te whakatinanatanga o ngā rautaki reo Māori. Ko te tino o te whakamāmā ake i te ara ki ngā pārongo reo Māori, he tautoko i te iwi Māori ki te hāpai ake i ā rātou ake kaupapa reo Māori i tēnā rohe, i tēnā moka, kia tū rangatira ai te ao Māori. I te mahinga mai o te Tātaitanga, kua kaha ake te mahi tahi a ngā whakahaere Kāwanatanga kei te mata o ngā kaupapa reo Māori, kua mārama ake ngā whakahaere nei ki ngā take reo Māori, kua kaha ake anō hoki te whakawhiti māramatanga ki te reo Māori. Katoa ēnei e hāpai ana i te mātāpono o te mahi tōtika – te hāpai i ngā mahi kāwanatanga whaitake, whaihua, haere kōtui e wātea ake ai ngā kaupapa me ngā ratonga reo Māori ki ngā whānau Māori me ngā tāngata katoa o Aotearoa. Te tuku pūrongo mō te Tātaitanga Ki te pae tukutuku nei pūrongorongohia ai e Te Taura Whiri i te Reo Māori e pēhea ana te haere o te Tātaitanga. [1] Meneti Rūnanga Kāwanatanga 2014 17/12 RSS Feed Footer Ko wai mātou He aha Te Taura Whiri i te Reo Māori? Ngā tātai kōrero Tānga rangatōpū Whakapā mai Pānui Pāpāho Ā mātou mahi Te Tuku Tohu ki ngā Kaiwhakamāori ā-Tuhi, ā-Waha Whakamātauria Tō Reo Māori Rēhita Kaiwhakamāori ā-tuhi ā-waha Te whakawhanake reo, whakamaherehere reo Te Pūtahi Rangahau Ngā Tikanga Tuhi Te Amo Te Reo Māori Tikanga Māori Whakahuatanga : Pronunciation Learning te reo Māori resources Te Reo Māori Mō ngā take motuhake Wāhi Ako Reo Kaupapa Whakatairanga Te Wiki o te Reo Māori Hīkoi Whakanui i te Reo Māori Rauemi He Muka He Muka Pūrangaranga Contact Us +64 4 471 0244 info@tetaurawhiri.govt.nz Postal Address: Level 11, The Co-operative Bank House 20 Ballance St, Wellington 6011 Sitemap Te Matatapu Te Noho Wātea o ngā kōrero He Kupu Kaupare Te Taura Whiri i te Reo Māori © 2019 Last modified: 8th September 2015