TE



WAKA MAORI O 

 AHURIRI

                        

       "KO TE TIKA, KO TE PONO, KO TE AROHA. "

No. 76. 1          NEPIA, HATAREI, HURAE  14, 1866. [VOL. III.

HE KUPU ATU ENEI KI NGA HOA TUHI

                   MAI.

TENA pea te mahara mai koutou nga hoa maori

kua mutu te haere atu o te Waka Maori km a

koutou i te roa o tenei takiwa e ngaro ana. Te

mea  i kore ai, he ngaro no te Kai  tuhi i te

Wairoa, muri iho i Po Neke katahi ano ka hoki

mai. Ko  tenei ka mahia tonutia ano.

  Ko Hotene te Horo o Tuparoa kua tuhi mai

ki a te Karini kia hoatu tetahi manga o to rakau

 whakakakara i kitea raua ko Kapata i to raua

 taenga mai ki Nepia. Tenei ano ra to tupu nei;

 katae mai a Hotene ki Nepia a mua ake mana o

 tiki mai. Me ki mai ki te tangata haere mai

 ki te taone ranei kia mauria atu etahi peka.

   Tenei te pauna moni (£1) a Paraone Kuare o

 Petane kua tae mai mo tona nuipepa o te tau

 kua hori, mo tenei tau hoki e haere nei.

   Tenei hoki te 5s. a Hoani Wainohu nga toenga

 o te utu mo te nuipepa i a ia mo te tau kua hori

 nei.

   Kua taea tenei te mutunga o te tora o nga tau

 e mahia ana te nuipepa nei. Ta matou wha-

 kaaro i tahuti ai matou ki tend mahi tera e

 whakaaro  nga tangata katoa ki te whakarite.

 Otira kai te ngakau kore nga tangata. He mea

 kotahi noa  kai te whakarite — ko te nuinga,

 kaore. Ma te ai purapura ka tupu te kai; ki te

 kore he purapura ekore hoki e tupu. Ki a kou-

 tou pea he mea  noa te nuipepa, ki a matou he

 mea  nui ia; be mea whakaputa i nga whakaaro

 o te iwi. Ko tetahi tenei o nga tikanga o te pa-

 keha  i kake ai ko nga nuipepa—hei whakaputa

 i nga rongo me nga matauranga o te ao. Ko

 nga tangata kaore ano kia utu noa me homai nga

  moni mo tenei tau ka timata nei—koi ngaro

  rawa te nuipepa apopo ake nei.

    Tenei kua tae mai te 10s. a Ihaka Whanga.



 TENA   e whakaaro te tangata ki nga

 iwi nana i whakahe i to tatou moutere

 kua kite i te teka o te mahi Hau Hau

  ekore pea e whakawaia i muri iho.

  Hua noa pea kua mohio ki te parau o

  nga poropiti e karanga ana he  atua

  tana hei whakawhirinakitanga mo nga

  iwi—hei whakarangatira i te moutere.

  He mate tona otinga o ena tu mahi

  katoa, he tino mate rawa; no te mea e

  whakaaro ana te tangata he atua kai te

  arahi i a ia, ekore rawa ia e mate, ka

  taea katoatia ana mea  e hiahia ai ia;

  na reira ka nui te hianga, tona hokinga

  iho ka nui hoki te mate. Kua  kite

  hoki tatou i te ahua o tenei hanga o te

  karakia Hau Hau. I whakaaro nga

  akonga o nga atua parau o taua kara-

   

  kia he atua kaha rawa  Kei a ratou;

  mana e pana te pakeha ki te moana,

  mana e ako nga tangata ki re reo pakeha

  (ahea ra mohio ai?), mana e hopu te

  mata koi tu ona akonga, mana e mahi

  nga mahi nunui katoa o tenei ao, o tera

  ao. Te whakamatauranga atu he parau

  anake; tenei ano nga pakeha  kai te

   noho tonu ki uta, tenei ano nga tangata.

                                                   

kai te tu tonu i te mata te tae mai tona

atua ki te whakaora. Hua  noa kua

kite i te he ka tupato mo muri iho.

Otira kaore. Tenei kua rongo matou

ki tetahi karakia hou e whakaputaina

ana mai e nga tohunga whakahe ta-

ngata. E ki ana kua hoha ratou ki a

te Ua, kua kite ratou i tona parau, i te

kore kaha o tona atua—a, he atua hou

 tenei e homai ana, he atua kaha ki

 te whenua, he   atua  kahi  ki te

 rangi. E korero ana ona poropiti kua

 mate katoa nga pakeha o Taranaki i

 taua atua. He pena hoki me nga ko-

 rero teka o mua mo te atua Hau Hau,

 he mea kia rere atu nga tangata ki te

                                                                     O                    O

 whakamomori. He korero tango mai

 enei i raro nei no roto i te reta a tetahi

 tangata maori o Tauranga ki tona hoa

 kei Akarana e noho ana. Koia enei,

 whakarongo mai na; —



    " Tenei tetahi atua hou te haere mai nei.

 Kua  puta mai nga rongo, ko nga tangata o

 tenei atua ko Kaikomako Tautahi, ko te ki

  kei roto i Waikato e haere mai ana tenei

  atua. E ahu atu ana ki Akarana, ko nga

  tangata mana e tau Akarana, e whitu te

  kau. Tenei tetahi ope o taua atua ano kei

  te haere mai ki a te Arawa, ki te whawhai.

  Ko te tokomaha o nga tangata hai tu i a te

  Arawa, kotahi te kau ma toru. Ko nga

  rongo kau kua puta mai, engari, ko Ngae-

  terangi e noho awangawanga ana, ki te

  haere ra nei, ki te noho ra nei. A i hakiri

  ake au, kotahi te hapu o Tauranga nei kua

  riro ki taua karakia, ko Ngaitamarawho,

  otiia, he Hau Hau ano i mua taua iwi. "

    Tauranga, Mei 28, 1866.



    Na kia rongo mai nga tangata o He-

  retaunga, otira o te moutere katoa, e

  puta nga tohunga o tenei karakia hou

  ki a koutou, kei noho, a whakarongo.

  He pena tonu tona ahua me tena me

  te Hau Pai Marire, he rupahu anake;

  tona tino tikanga he kohuru ano, ona

  hua he mate ano. I te timatanga o te

  mahi Hau  Hau  i ako ano matou ki a

  koutou, i karanga  atu ano matou kia

 tupato koutou koi whakawaia koutou.

 Na kua pono ta matou; kua mohiotia

 he mahi whakawai taua mahi. Koia

 hoki me tenei ka karanga atu ano ma-

   tou " kia tupato koutou. " Ehara i te

   atua nana enei ritenga, engari he ta-

   ngata nei ano, he tangata whanako, he

   tangata, kohuru. Ekoro ana e kaha ki

   te mahi rawa mona ka haere ki nga iwi

100                TE  WAKA  MAORI  O AHURIRI.

whakatutu ai kia whai putanga mo to-

na hiahia whanako, kohuru.

  I ahu mai i Waikato nga kino i kino

                                                                   

ai tatou. Ko Waikato  te kohanga o te

kino. Ko tenei manu kino hoki i wha-

nau mai i taua kohanga, no te matua-

tanga  ka rere haere ki te nuinga o te

moutere  tangi haere ai. Kia tupato

koutou koi hanga kohanga ano mona, i

 etahi wahi atu.





 TENA pea kai te mahara koutou ki te nui-

 pepa o te 21 o Aperira i tain ra e matou ki

 reira nga ingoa o nga tangata e meatia ana

 kia whakatarewatia mo te kohurutanga i a

 te Wakana me te Purunu  hoki, ratou ko

 nga tangata o te kaipuke—ara o te Keeti.

 Na, tokorima o aua koroke kua mate noa

 atu i roto i a Mei ra ano—i whakamatea

 ki Akarana. Kua  tavvhitotia rapea taua

 korero i tenei takiwa, otira he ngaro no te

 Kai tuhi o te nuipepa nei ki Po Neke i

 kore ai e korerotia wawetia. Ahakoa tona,

 me korero tetahi wahi.

   Ko nga ingoa enei o nga mea kua wha-

 kamatea; ko  Horomona  (Poropiti), ko

 Mikaere Kirimangu, i mate enei mo te ko-

 hurutanga i a te Purunu ma; na. ko Mo-

 komoko, ko Heremita Kahupaea, ko Haka-

 raia te Rahui, i whakamatea mo te kohuru-

 tanga  i a  te Wakana. I ki  ano a

            

 Hakaraia raua ko Heremita he tika to raua

 matenga no te mea ko raua ano etahi nana

 i patu i a te Wakana; engari a Mokomoko

 i whakaware tonu—he wehi hoki ki te mate,

 Ko  te Taitei, te 17 o Mei, te ra i whaka-

  matea ai. I  te ata o taua ra i te 8 o nga

  haora ka tae atu te Heriwhi (te apiha o te

  Kuini) ki te whatitoka o te rumu  o  nga

  tangata ra i te whare herehere, ka karanga

 atu kia puta mai a Horomona raua ko Mo-

 komoko  ki waho. No  te Hahi o Ingarani

  raua, na reira i karangatia raua kia puta

  tuatahi mai ki waho  kia haere tahi ratou

  ko te Minita pakeha   ki te  whakatare-

  watanga. Te mahi hoki o taua Minita he

  inoi tonu i nga ra i nga po i roto i to raua

  rumu, he korero hoki ki a raua ki te ata-

  whai o te Atua nui ki te tangata ripeneta.

  Ko  era tokotoru he Katorika, no te Hahi

  o Roma—e  mahi tonu ana hoki to ratou

  tohunga Katorika i a ratou. Ka mutu, ka

  puta tuatahi mai ki waho ko Horomona te

  Poropiti me  te inoi haere tonu mai. Te

  putanga mai ki waho  ka titiro ake ki te

  tini o te pakeha e tu ana  i "runga hiwi

  e  titiro iho ana ki roto ki te marae o te

  whare herehere. Ka  titiro ake te tangata

  ra ki a ratou ka tuohu ka oha atu. Muri

  tonu ka puta mai ko Mokomoko. Engari

  tenei i tino wehi; kino ana tona ahua i te

  takiritanga o nga uaua o te kanohi—wha-

  kana  ana tera nga karo. Te putanga mai

  ki waho ka karanga; —" Tena koutou, nga

  pakeha!  "  Katahi  ka titiro atu ki nga

  rumu  o ana hoa i whakaorangia e te Ka-

  wana, ka karanga; —" Hei konei ra, e te

  iwi! "  Katahi ka titiro ki nga hiwi i waho

  ara o  te marae o te whare herehere, ka

  karanga; —"  Hei  konei ra, e te ao ma-

  rama! " No  te maunutanga o nga meka-

 meka  i nga waewae ka haere tahi atu ratou

 ko te kai-whakamate, ko te Minita hoki,

 ki runga ki te papa e tu iho ana te rakau

 whakatarewa. E  mahi ana te kai-whaka-

  tarewa ki te whitiki i nga waewae, ki te

 whakamau  hoki i te taura ki nga kaki, me

 te inoi tonu a Horomona ki te Atua. Ko

  Mokomoko  e karanga ana ki nga pa-

  keha; —" Hei konei ra, pakeha ma; tenei

  ahau e mate hara kore ana! kaore i tika

  tuku matenga ! " Katahi ka whakamutua

  te inoi a Horomona ka tahuri ki te hoa ka

  ki; —" He  aha koe  te inoi ai ? " Ka

  whakahokia mai e Mokomoko; —"   Hei

  aha tena ? " Ka inoi ano a Horomona, ka

  karanga tonu mai a Mokomoko; —" Hei

  aha!  hei aha ! " Katahi ka neke ke 

  Minita, ka unuhia  e te kai-whakatarewa

  te rino nana i whakamau  ake te papa

  i  tu  ai raua, te  takanga   iho  whati

  ana nga  kaki, he taumaha no  raua he

  tangata nunui hoki, ki hai i whai miniti

  ka mate. No  te matenga ka tukuna iho

  nga tinana ki roto ki nga  kawhena  ka

  amohia ki tetahi marae o te whare herehere.

   

  i era  kia puta  mai  ki  waho. Te

  

   

   

    ana re kanohi i te wehi—otira he mate ano

   tetahi u ana, ko nga iwi kau. Ka

   arahina  ratou ki runga ki te papa

  e nga tohunga  Katorika. Te taenga ki

   reira ka  oha atu  nga  tokorua  ki  nga

   pakeha; " Tena koutou, nga pakeha !" me

i  te inoi tonu hoki ratou ko nga tohunga.

                                                                                                '

     



 te Ripeka o te Karaiti ki o ratou



         

   Hakaraia raua ko  Heremita i mate tonu

   iho, he taumaha hoki no" raua. Ko  te

   Kirimangu kaore i mate wawe, he mama

  hoki. Katahi   ka  rere  atu  te  kai-

   whakamate ka kukume  i nga waewae

   katahi ka whati te kaki ka mate.

     Heoi  ra, ka ngaro ena tangata; i mato

   hoki i runga i  to ratou mahi kohuru.

   Mehemea  i aroha ratou ki a te Wakana

 I ram  ko te Purunu, penei kua  arohaina

 [ hoki ratou e te pakeha, penei e noho ora

   tonu ana i tenei takiwa i roto i o ratou

 i whanaunga. Ko  tenei ehara i te tangata,

   na ratou ano.





      E  korerotia ana kai te hiahia a Waikato

   kia whakamatau ki te tango mai i ona whe-

   nua kua  riro i te pakeha. Otira he waha

   kau  ia, he korero noaiho. Ekore hoki e

    riro i a ia. Kua ki hoki i te pakeha taua

    whenua inaianei, he mau pu anake—kua tu

   nga whare kua oti nga mahinga kai. Kore

    noa ia e kaha ki te pupuri i tona kainga i

    tona oranga, i te takiwa e nui ana ona ta-

    ngata, tena ranei ia e kaha te tango mai ina-

                 TE  WAKA   MAORI  O AHURIRI. 101

ianei i te wa o te mate, i te korenga hoki o

te tangata ? Ki te tahuri ia ki te riri apopo

ka mutu te whakaaro o te pakeha, ekore

hoki ia e tohungia me tona whenua. Te-

tahi e ki ana kei Tauranga e kauhou ana

nga poropiti Hau Hau  kia riri ano—otira

kai te noho tupato nga pakeha. Ki ta ma-

tou whakaaro he kupu whakaputa kau, he

riri i kore—he whakamomori rapea ki te

pera. Ko  te koroheke nei ko te Rangihi-

roa tetahi e ahua hianga ana i tenei takiwa.

 Me tupato taua koro porangi koi raru ia ki

 te kore ia e ata noho marire.



  HE  WHAKAMOMORITANGA. —Kua  mate

 te Kapene o te Mahia te kaipuke a Ihaka

 Whanga—he mea whakamomori. I te kai

 

 kiwa kua hori nei. E  mahara ana  nga

 pakeha kua ahua he ona whakaaro i to tia

 kai i taua kai, na reira i whakamomori ai.

 No  tetahi rangi i mua atu o tona matenga



 

 

 

 wahi. No tetahi po ka whakatika  ake

 ka  ki iho ki te wahine kia moe, e haere

 una ia ki runga ki te kaipuke. Katahi ka

  haere ka  tae ki te pitara, puru marire, ka

  

 

 

  haere ana te toto ki runga ki nga papa.

  Ka  mauria e nga pirihi ki te whare i tona

  wahine, kaore i roa e takoto ana ka mate.

  Ta te waipiro tuna whaihanga! No muri

  te kaipuke i tapa ai. Kai te mahi nga ka-

  mura  inaianei ki te hanga—ne wahi iti te

  pakaru.



    Tenei kai te korero mai  ki a matou te

  rangatira o nga  pirihi i Nepia nei ki  te

  mahi  a etahi o nga maori ki te pupuhi

  poaka ki nga raiwhara o te Kawanatanga.

   E ki ana e rongo ana te tangata haere ki te

  wheo o te mata, a e wehi ana koi tu ratou.

  Engari me  tupato koutou nga tangata e

  mahi  penei ana. Ekore hoki  e kite te

  taunga o te mata o te raiwhara—kei tawhiti

   noa atu tona rerenga. Tera  te tangata, te

   hoiho ranei, te aha ranei, e haere ana i ta-

   whiti, ka tu.



     E korerotia ana kanui te matemate  o

  nga  maori o Whakaaroa  i to ratou mahi

            O                                                     

   kai waipiro. He  purei kauri, he kai wai-

   piro, he puremu anake te mahi ahuareka

   ki a ratou i tenei takiwa. Kua ngoikore

   ki te mahi kai, ki nga mahi maori katoa

   hoki—he  waipiro anake te kai e  hiahiatia

ana me te matemate hoki. E  ki ana no

Hanuere  tae mai ki tenei takiwa kua rua

rau o ratou kua  mate. Katahi te mahi

whakamomori he kai tonu i te waipiro.



  KUA  kite matau  i te reta panuitanga

a  Anaru Matete o Turanga, he  karanga

ki nga tangata o te motu kia " hoki mai

ki uta" ara kia rere ano  ki  runga ki  te

atua kohuru tangata, ki te atua Hau Hau.

E  karanga  ana kia hoki nga tangata o te

 Kawanatanga ki te Kenana kua tiakina e

tona  atua ! Ki ta matau  whakaaro ko

 Wharekauri te Kenana pai mo taua tangata

 me ona hoa  katoa e  piri ana ki  a ia.

 Inahoki ekore e ata noho, e tohe tonu ana

 

 ano ki ta matau whakaaro me kawe ki

 Wharekauri ki reira ia panui   ai i  ona

 panui ki nga  o te moana me kore

 o rere atu ki a ia hei hoa Hau Hau mona.



     HE PANUITANGA

 Ki nga tangata e whai take ana ki te

 whenua, kia mohiotia ai te wahi me te ra

 e tu ai te Kooti hei whakawa i o ratou

 take.

   Na, he Panuitanga tenei kia mohio-

 tia ai, ko te take a nga tangata no ratou

 nga ingoa e mau nei i te rarangi tuatahi

 i raro nei, ki nga piihi whenua e mau

 nei i te rarangi tuarua, ka whakawakia

 a te 7 o nga ra o Akuhata 1866 e te

 Kooti Whakawa   Whenua  Maori  ki

 Nepia, Ahuriri. Ko nga tangata ka-

 toa e whai tikanga ano mo aua whenua

  me haere ki reira.

   Ka  oti to whakawa, ka puta te Ka-

 rauna Karaati ki te hunga i kitea tona

  tika e te kooti: heoiano, he tino wha-

  kaotinga tena; ekore rawa e tika kia

  peke mai tetahi tangata, ki muri.

                Na TIKI,

            Kai tuhituhi o te Kooti;

  Kooti Whakawa Whenua  Maori,

    Akarana, 9 Mei 1866.

  Ko  nga ingoa o nga tangata Nga ingoa o nga whenua

       no ratou nga piihi. mu to Takiwa hoki.

   Karaitiana          ••• Mangateretere, Nepia

   Karaitiana         ••• Awaateatua

  Karaitiana... Kakiraawa

  Karaitiana... Mangaroa

   Paora Torotoro... Moteo

   Paora Torotoro... Petane

   Paora Torotoro... To Pa Hou

   Paora Torotoro... Te Koro o Kuri

   Renata Kawepo... Matapiro

   Hona me etahi atu... Waikorure

   Tokitoki me etahi atu... Atupaopao

   Reihana mo etahi atu... Ahitara o to Houkura

   Te Hapuku me etahi atu Pehi

   Wepiha... Rurunui

   Te Roka me etahi atu... Horeroa

   Hori Niania Te Aroatua Tamaki

   Wiremu Te Ota... Ngatarawa

   Te Hapuku... Raukawa

   To Hapuku... Te Raukawa

  Te Waka Kawatini... Omahu

   To Waka Kawatini... Kotorewerohia

   Te Waka Kawatini... Tauranga o to Whare-

                               whiti

   Te Waka Kawatini... Waikahu

   Te Waka Kawatini... Te upoko

   Te Waka Kawatini... Waitangi

   Paora Torotoro... Mohaka

102               TE  WAKA  MAORI  O AHURIRI.

Paora Torotoro... Maungaharuru

Paora Torotoro... Tarawera (1)

Paora Torotoro... Tarawera (2)

Urupene Puhara... Manuera

Urupene Puhara... Pukerohutu

Urupene Puhara... Waitangitangi

Urupene Puhara... Pukemapau

Paurini... Pekapeka

Paurini... Pukehou

Wi  Turoa... Te Apiti

Ihaka Te Whare Korari Tumatai

Hoani Kangaihu... Kairakau

Hori To Wharemako... Pukahu

Morena... Manawarakau te Apiti

Te Waka Kawatini... Te Ruahoro

Te Hapuku... Poukawa

Manaina me etahi atu... Tangoio

 Enoka Ruakoko... Kohinurakau

 Enoka Ruakoko... Te Wharau

 Enoka Ruakoko... Taurangakawau

Tarai Tuki... Tauranga a Kumu

 Karauria... Rangaika

 Hetekia... Whenua Kura

 Herawanu... Otawhao

 Kaupapa... Waikari

 Henare me etahi atu... Te Rangatira Mata

 Paora Ropiha... Pakowhai

 Karaitiana... Raukawa

 Karaitiana... Ngatarawa



     HE PANUITANGA

 Hei te 21 o nga ra te tu ai te Kooti ki

 Waipawa  mo enei i raro nei.

 Manihera   Rangi takai

    waho Maramamau

 Manihera    Rangitakai Rahautara

     waho            ••• Uruokaiti

 Manihera    Rangitakai Raupakahinga

     waho            ••• Te Waihinga

 Ngatuere Tawhao... Moiki

 Ngatuere Tawhao... Huanarua

 Matira Piripi        ••• Tahorahina

 Matira Piripi... Ngawakaakupe

 Matira Piripi... Te Matia

 Wiremu  Tutere... Te Pohatu

 Wiremu  Tutere... Te Kawakawa

 Riwai Tamati me etahi Ngaumutawa

       atu,

  Piripi Te  Apatu  me

      etahi atu

  Te Retimana TeKorau...



 Ko   te Kooti mo  enei i raro nei hei

  Petetoni i Wairarapa   tu ai i te 21 o

  Hurae.

  Ko nga ingoa o nga tangata Nga ingoa o nga whenua

      no ratou nga piihi. mo te Takiwa hoki.

  Henare Tomoana... Kaokaoroa Nepia

  Wi Tipuna... Patangata

  To Hapuku... Te Tukura

  Te Hapuku... Haowhenua

  Nopera Kuikainga... Eparaima

  Nopera Kuikainga... Puremu

  Kokomata... Waihengahenga

  Ropata Te Ropata... Takapau

  Renata Pukututu... Ngawhakatatara

  Renata Pukututu... Poupoutahi

  Renata Pukututu... Oero

  Renata Pukututu... Te Kuriwaharoa

  Hori Niania... Korako

  Hori Niania... Tarewa

  Hemi Ngarangiengana... Kaimutumutu

  Henare Matua... Tautane

  Mata  Karaka me etahi Tikokino

       atu

  Ereatana Te Kuru... Porangahau





        PANUITANGA.

   HE    pakeha  hoko i nga kai maori  nga ta-

         ngata kua  tuhia nei  nga  ingoa ki raro

   iho—ara, i te witi, i to aha noa.

           Ko te WATA ratou ko KENERE

                   ko WATA  ano.

      PANUITANGA.





TENEI    kua noho au ki taku whare hou i ko

     mai  o te Paparikauta o te Kemara i te

huarahi putanga mai ki te taone. Ko te





   WHARE O RANANA

 tona ingoa. Kei taua whare aku e tu ana inai-

 anei nga hanga hou no Ranana, no Akarana, no

 hea atu. Ue KAHU TANGATA  MATUA he

 KAHU  TAMARIKI. He HATE  Karaimiana

 me etahi tu hate atu. He POTAE ROA, he

 KEPA—he   moa utu rahi etahi, he pai hoki; ko

 etahi he paku rawa te utu.



    HE RAKA, HE PARAIKETE

 Taki kotahi pauna tae ki te rua pauna mo te pea.





        KO NGA TERA

  Taki kotahi pauna o rima herengi tae ki te £6.

              Haere mai ki te



   W   H  A R E        O    R  A  N  A  N  A

                   matakitaki ai.





          Na ANARU RAWHE.

  TE PAUNA  I PEKA PEKA.

 KUA    PAUNATIA   i Pekapeka i te 23 o Hune

       kotahi Homo  UWHA, he kohinahina. kaore

  he parani. Ko te Kuao he pango; ko te waowao

  katau o mua he ma tetahi wahi i raro iho o te

  turi.

    Ki te kore e tikina mai e te tangata, nana i roto

  i te takiwa e haere ako nei tae ki te 20 o Hurae, a ka

  utu hoki i nga moni mo te paunatanga, penei ka

  mea atu ki nga Kai Whakawa   kia whakaaetia

  mai kia hokona noatia atu.

                     Na te METE,

                         Kai tiaki o te Pauna.



       MO TE HOKO.

  KOTAHI     Mahini patu witi, e rua hoiho hei

       mahi  i taua mahini. He mea ora rawa,

  pai rawa.

    Kotahi hoki te Mahini tatari witi. E whitu

  nga tatari kei roto i taua mahini. He mea rawe

  ki te witi, ki te purapura patiti ranei.

                          • Kei a IENIHI,

                        Kai hoko Akihana.

    NEPIA, APERIRA 28, 1866.





       KARANGATIA!

            KARANGATIA ! !

  TENEI  TE HAERE  NEI nga kaipuku taonga

   a te HUTANA  raua ko te EAWINI i

  roto i nga  marama  katoa. Heoti nei ano to

  whare e uta tika tonu mai ana i Ingarani i te hanga

   noi i te Paraikete, na reira hoki i iti ai te utu.

     Te kau enei takai Paraikete kua tae mai i tenei

  takiwa tonu; he whero te ahua, he ma etahi, he

   puru etahi—he mahana  katoa.

    Tenei hoki nga kahu  huruhuru, nga kahu

   mahana katoa ano hoki, kua tae hou mai hei kahu

   HOTOKE. Otira  mo  te aha i korerotia ai

   tenei whiro, te whare kua mohiotia e nga tangata

   katoa o Heretaunga.





     Haere mai, tirohia nga paraikete.

          Na te HUTANA  raua ko te EAWI